Tóm tắt Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Khoa học Công nghệ Tuyển khoáng Toàn quốc lần III (phần V)

SẢN XUẤT KHÔNG PHẾ THẢI

Báo cáo giới thiệu sự cần thiết, những ngyên tắc và phương hướng cơ bản của tổ chức sản xuất không phế thải. Cũng giới thiệu phương hướng sản xuất không phế thải trong luyện kim.

SẢN XUẤT SẠCH HƠN Ở CÔNG TY KIM LOẠI MÀU THÁI NGUYÊN

KS. Đặng Trọng Định-Công ty TNHHNNMTV Kim loại màu Thái Nguyên

Báo cáo giới thiệu thực trạng sản xuất và môi trường của công nghệ sản xuất ZnO của Xí nghiệp 2 Công ty Kim loại màu Thái Nguyên. Đồng thời cũng trình bày các giải pháp và hiệu quả của quá trình áp dụng công nghệ sản xuất sạch hơn: Năng suất tặng từ 600 t/năm lên 1.400 t/năm; hiệu suất thu hồi Zn từ 72 % lên 82 %.

ĐẶC ĐIỂM CẢNH QUAN KHU VỰC KHAI THÁC SA KHOÁNG TITAN VEN BIỂN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG PHÁT SINH

CN. Tạ Văn Hạnh, PGS. TS. Nguyễn Xuân Tặng – Viện Khoa học Vật liệu, Viện KHCN Việt Nam

Khu vực ven biển từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận là vùng rất nhạy cảm về môi trường, thường xuyên chịu tác động bởi các hình thái thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt, gió bão, hoang mạc hóa, xâm nhập mặn,... những hiện tượng này dẫn đến các hiện tượng cát bay cát nhảy vùi lấp nhà cửa, đất đai, cây cối của dân cư sống trong vùng. Hơn nữa, trong vùng có tiềm năng phát triển kinh kế xã hội như khai thác khoáng sản, du lịch, nuôi tôm trên cát... Hoạt động khai thác sa hoáng Titan ven biển đã và đang hình thành nên những dạng cảnh quan nhân tác, gây tác động tiềm tàng đến môi trường như: Moong trũng, bãi thải, rừng phòng hộ trên cát, trảng cỏ và cây bụi, hoa màu và cây công nghiệp ngắn ngày trên mong khai thác, rừng trồng mục đích phòng hộ kết hợp sản xuất mới phục hồi. Các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường đề xuất bao gồm chính sách, quản lý, quy hoạch và công nghệ.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ MÔI TRƯỜNG VÙNG THAN QUẢNG NINH

KS. Nguyễn Thị Hồng Hoa -Lớp Cao học Tuyển khoáng K11

Báo cáo giới thiệu hiện trạng ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí, và sinh thái du lịch do các hoạt động khai thác, chế biến và vận chuyển than tại vùng Quảng Ninh. Cũng kiến nghị ngành than phải có kế hoạch tổng hợp, biện pháp kiên quyết và tiến độ cụ thể để nhanh chóng cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường vùng than Quảng Ninh hiện nay.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU XỬ LÝ BÙN THẢI TUYỂN NỔI XƯỞNG TUYỂN QUẶNG VÀNG TRÀ NĂNG ĐỨC TRỌNG, LÂM ĐỒNG

KS. Chu Văn Hoàn – Hội Tuyển khoáng Việt Nam

Sau khi nghiên cứu các phương pháp xử lý bùn thải xưởng tuyển nổi quặng vàng gốc Trà Năng, Đức trong, Lâm Đồng, đã lựa chọn phương án dùng vôi với chi phí 500g/m3 bùn thải. Vôi vừa có tác dụng khử tạp chất trong nước thải trước khi thải ra môi trường, vừa có tác dụng trợ lắng cho bùn trong bãi thải, phương án công nghệ chọn đơn giản, chi phí đầu tư thấp.

ThS. Hoàng Minh Hùng-Viện KHCN mỏ–TKV

Chế biến chất thải rắn từ các nhà máy tuyển than và biến chúng thành các vật liệu xây dựng để tận thu tài nguyên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường đã được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi ở nước ta cũng như ở nước ngoài. Báo cáo giới thiệu ngắn gọn về công nghệ sản xuất gạch từ chất thải của nhà máy tuyển than trên thế giới, tình hình tồn dư lượng chất thải tại các nhà máy tuyển than của bể than Quảng Ninh và một số kết quả ban đầu sản xuất gạch từ các chất thải của các nhà máy tuyển than Hòn Gai và Cửa Ông.

TÁI CHẾ VÀ SỬ DỤNG CÁC CHẤT THẢI KHOÁNG SẢN

TS. Nguyễn Đức Quý – Hội Tuyển khoáng Việt Nam

Báo cáo đề cập đến vị trí, nguyên lý và tình hình tái chế và sử dụng các chất thải rắn, lỏng và khí trong ngành Công nghiệp khoáng sản trên thế giới. Cũng giới thiệu tình hình tái chế và sử dụng các chất thải của Việt Nam

Ý NGHĨA CỦA ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG TRONG PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP KHOÁNG SẢN VIỆT NAM

PGS.TS Nguyễn Xuân Tặng, ThS. Dương Văn Nam, ThS. Phan Văn Trường, CN. Tạ Văn Hạnh – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam
Hoạt động khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản là một trong những nguyên nhân chính, chủ quan gây ra những tác động tiêu cực về môi trường tự nhiên và xã hội trong các khu khai thác và chế biến khoáng sản. Vì vậy, việc nghiên cứu môi trường khoáng sản sẽ thúc đẩy quá trình lựa chọn công nghệ, thiết bị sản xuất hợp lý, ứng dụng các tiến bộ KHCN nhằm tăng hiệu quả khai thác, chế biến, sử dụng khoáng sản, chủ động trong công tác bảo vệ môi trường. Báo cáo sẽ giới thiệu về những kinh nghiệm trong nghiên cứu môi trường khoáng sản ở Việt Nam, những tồn tại cần khắc phục và phương hướng phát triển KHCN về bảo vệ môi trường khoáng sản hướng tới mục tiêu phát triển bền vững tài nguyên khoáng sản Việt Nam.

PGSTS. Lê Xuân Thám, ThS. Quản Hành Quân, ThS. Phan Văn Đát, ThS. Nguyễn Như Chương - Sở KHCN Lâm đồng TS. Nguyễn Xuân Tùng, ThS. Nguyễn Thị Tiếp, ThS. Phan Thị Thùy Mai – Trường Đại học Dalat

Một cách tiếp cận mới để xử lý các chất thải bùn đỏ từ các dự án chế biến bauxite-alumina đã được đề xuất trên cơ sở trung hòa với acid đặc các sản phẩm của lên men vi khuẩn và than bùn và sàng lọc của thực vật cho sự dung hòa khoáng vật cao.
Một số kết quả sơ bộ thu được bằng cách sử dụng phân trộn từ trồng nấm và chất thải lên men nấm và than bùn đạt giá trị pH ~ 7-8 cho bùn đỏ ban đầu với pH rất kiềm khoảng 12-14, và thu hồi các thành phần vi sinh vật và khả năng sinh sản khá thích hợp cho thưc vật phát triển. Trên 30 loài thực vật từ 20 họ đã được điều tra để sàng lọc độ dung hòa khoáng vật cao khi gây trồng trên cơ sở của bùn đỏ được trung hòa để lựa chọn một số giống có triển vọng cho sự phát triển hơn nữa. Ở nghiên cứu hiện nay thanh long họ Pitahaya (Hylocereus undatus) và xương rồng Nopal (Nopalea cochenillifera (L.) Salm-Dyck) thuộc họCactaceae được kiểm tra và cho thấy là loại thực vật hiệu quả nhất làm ứng viên được giới thiệu cho các cơ sở tái sinh lại và tái chế đất và nâng cấp về cơ sở bùn đỏ trong dự án.

KS. Đàm Hiếu Đoán, KS. Kiều Cao Thăng, KS. Trịnh Đình Kiên, KS. Phạm Quốc Chính

Bài báo trình bày nguồn phế thải tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện chạy than của Việt Nam, quá trình nghiên cứu ứng dụng và đầu tư xây dựng các cơ sở chế biến tro xỉ và dự báo nhu cầu sử dụng tro xỉ trong tương lai. Cũng trình bày những lợi ích của việc tái chế và sử dụng tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện.

HƯỚNG TỚI THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG TRONG KHAI THÁC QUẶNG TITAN TRÊN CỒN CÁT VEN BIỂN

GSTSKH. Đặng Trung Thuận, ThS. Đặng Trung Tú, TS. Vũ Văn Tích Hội Địa hóa Việt Nam

Kết quả khảo sát trên diện rộng và nghiên cứu mô hình tại Bình Định cho thấy hoạt động khai thác quặng Titan trên dải cồn cát ven biển miền Trung từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận đem lại lợi nhuận cao, nhưng thực sự gây tác động mạnh đến tài nguyên, môi trường, các hệ sinh thái và cộng đồng địa phương. Để khắc phục, giảm nhẹ những tác động tiêu cực, hoạt động khai thác khoáng sản phải được tổ chức hợp lý hơn. Quy trình công nghệ đề xuất gồm 13 công đoạn là quy trình hoạt động khoáng sản đầy đủ, từ khâu quy hoạch, thăm dò, khai thác, chế biến quặng Titan, đến hoàn thổ, phục hồi môi trường và chia sẻ lợi ích, dựa trên các cơ sở khoa học và có xét đến khía cạnh xã hội, nhằm đạt được sự thân thiện với môi trường tự nhiên và môi trường xã hội.

TS. Nguyễn Bá Tiến –Viện Công nghệ Xạ hiếm
Báo cáo nêu lên một số đánh giá ban đầu về hiện tượng phóng xạ tự nhiên dọc tuyến đường Hồ Chí Minh (Thời điểm 2007 – 2008). Báo cáo kiến nghị việc bộ cơ sở dữ liệu về phóng xạ tự nhiên và khảo sát chi tiết phòng phóng xạ gama ở một số khu vực có phóng xạ cao và mật độ dân cư lớn.

VỀ CÔNG TÁC XỬ LÝ NƯỚC THẢI TRONG HOẠT ĐỘNG KHOÁNG SẢN

KS. Đào Công Vũ– Viện KH&CN Mỏ - Luyện kim

Báo cáo giới thiệu tổng quan công tác xử lý nước thải trong hoạt động khoáng sản trên thế giới và Việt Nam và nêu kiến nghị về mô hình xử lý nước thải ở Việt Nam.

---